Cách nhận biết và diệt trừ bù lạch hại cây mai

Nhằm đáp ứng nhu cầu cung cấp cây mai trong khu vực và xuất khẩu vào miền Bắc, trong những năm gần đây, nhiều nông dân ở vườn mai vàng lớn nhất vùng nông thôn Nam Trung Bộ, đồng bằng sông Cửu Long và đặc biệt là vùng ngoại ô thành phố Hồ Chí Minh (như quận Thủ Đức, quận 12...) đã tập trung trồng cây mai theo phương pháp chuyên canh, tạo ra cây mai hàng hoá để cung cấp cho thị trường. Nhờ đó, các khu vườn mai đã phát triển và tăng lên nhiều hơn.

Tương tự như các loại cây trồng khác, khi trồng cây mai một cách tập trung trong các khu vực chuyên canh, sâu bệnh hại sẽ phát triển và gây hại nhiều hơn. Trước khi trồng cây mai trên diện tích rộng, việc gieo trồng cây mai rải rác ở mỗi gia đình chỉ gây ra ít sâu bệnh hại, không đáng lo ngại.

Sau khi tham quan một số khu vực trồng cây mai chuyên canh ở ngoại ô của TPHCM và các tỉnh lân cận, chúng tôi nhận thấy, ngoài những sâu bệnh hại phổ biến khác như nhện đỏ, sâu ăn lá, rệp sáp, và bệnh mốc hồng, sâu bù lạch (hay còn gọi là bọ trĩ) cũng là một tác nhân gây hại đáng kể, đặc biệt là khi cây mai ra chồi non và lá non.

Bù lạch có đặc điểm là khi cây mai vàng bến tre 2022 ra chồi non và lá non, sâu trưởng thành sẽ di chuyển đến để đẻ trứng trên những chiếc lá non đó, và sau vài ngày, trứng sẽ nở thành sâu non bù lạch (ấu trùng).

Cả sâu trưởng thành và ấu trùng đều xâm nhập và hút chất nhựa từ các chồi non và lá non, tạo ra những vết trắng nhỏ và lấm tấm. Nếu nhiễm nặng, chúng có thể làm khô và gây rách các mép lá. Những lá bị tổn thương sẽ dần mất màu xanh, không phát triển bình thường, nhỏ và yếu, mép lá cong xuống phía dưới giống hình dạng một chiếc lòng mo và dần trở nên cứng và khó xơ cứng. Khi lá bị hại chuyển sang giai đoạn già và khô, chúng không còn làm thức ăn phù hợp, và sâu bù lạch sẽ chuyển sang tấn công các lá non khác.

Do sâu bù lạch có kích thước rất nhỏ (chiều dài khoảng hơn 1mm) và sống bên trong các lá chưa mở hoặc phía dưới các lá, chúng rất khó để phát hiện. Những nông dân chưa có kinh nghiệm thường nhầm lẫn triệu chứng hại lá do sâu bù lạch gây ra là do nấm bệnh và đã sử dụng nhiều loại thuốc trừ sâu nhưng không hiệu quả. Họ có xu hướng bối rối và không biết cách ngăn chặn kịp thời, khiến cho sâu bù lạch gây hại ngày càng nặng, làm cho cây mai trở nên yếu đuối và cây mai xơ xác ảnh hưởng đến việc định giá mai vàng.

Để giảm thiểu tác động của sâu bù lạch, có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

- Tránh trồng cây mai quá sát nhau, nên trồng cây mai thưa để tạo sự thông thoáng cho khu vườn mai.

- Khi tưới cây mai, sử dụng máy bơm với áp suất mạnh để phun một dòng nước thẳng vào những vị trí mà sâu bù lạch thường "cư trú" để làm rửa chúng đi. Phương pháp này cũng giúp giảm số lượng sâu bệnh hại khác như nhện đỏ và rệp sáp.

- Kiểm tra khu vườn mai thường xuyên, đặc biệt là khi cây mai ra chồi non và lá non. Nếu phát hiện nhiều sâu bù lạch, có thể sử dụng một số loại thuốc như Vimite 10ND, Bifentox 30ND, Virigent 800WG, Confidor 100SL, Admire 050EC... Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và liều lượng đã được ghi trên nhãn của thuốc. Khi phun thuốc, hãy tập trung vào chồi non và lá non, nơi mà sâu bù lạch thường có mặt, và phun đều cả mặt trên và mặt dưới của lá mai.